وقتي ستون فقرات به ستوه مي‌آيد




كارهاي روزانه ما مي‌تواند روي ستون فقرات اثرات منفي داشته باشد، مثلا يك كارگر در محل كار خود با انجام غلط حركات مي تواند به ستون فقرات خود صدمه بزند. 
اين صدمه مي تواند با يك حركت ناگهاني با فشار زياد ايجاد شود، مانند بلند كردن ناگهاني يك جسم سنگين از روي زمين، يا مي‌تواند در اثر تکرار حركات غلط و با فشار كم روي ستون فقرات، به مرور زمان ايجاد شود. 

هميشه درد يك علامت خطر است و بايد به آن توجه كرد. 
درد ستون فقرات نشانه به ستوه آمدن ستون فقرات از كارهاي غلط شماست. 
اكنون بايد ياد بگيريم چگونه كارهاي روزانه خود را به طور صحيح انجام دهيم تا كمترين فشار را به ستون فقرات وارد کنيم. 

جلوگيري از صدمه كمر با انجام حركات مناسب

براي در امان بودن از صدمات كمر، بايد خطرزايي هر فعاليت را با به‌كارگيري اصول ساده ي زير به حداقل برسانيم:
1- هيچ‌گاه خميده راه نرويد. زماني كه ايستاده يا نشسته‌ايد، انحناي پايين كمر را به حالت طبيعي خود نگه داريد.


2 - براي بلند كردن يا برداشتن اجسام از روي زمين هرگز كمر خود را خم نکنيد، بلكه زانوها را خم کنيد و آن جسم را از زمين بلند كنيد. با اين كار مركز ثقل بدن از ناحيه كمر به آرنج انتقال مي‌يابد و با برداشتن جسم، كمترين فشار به ستون فقرات تحميل مي‌گردد.
3 - وقتي مي‌خواهيد باري را حمل كنيد، بار را به بدن خود نزديك كنيد. در صورتي كه مجبوريد باري را در يك 


سمت خود به وسيله دست حمل نماييد، سعي كنيد چرخشي روي ستون فقرات ايجاد نكنيد.
4 - براي مدت طولاني در يك وضعيت ننشينيد، به خصوص رانندگان و كارمندان پشت ميزنشين بهتر است پس از مدتي كار كردن، 12 دقيقه راه بروند و دوباره به كار مشغول شوند. 
در هنگام نشستن سعي کنيد قوس كمر در حد مطلوب حفظ شود و از خم شدن روي فرمان اتومبيل يا ميز كار خودداري نماييد.
5 - حتي‌الامكان سعي کنيد از تشك‌هاي طبي مناسب براي خوابيدن استفاده نماييد، طوري كه كمر در حالت صاف باقي بماند.
6 - زماني كه مي‌خواهيد داخل خودرو برويد، ابتدا روي صندلي بنشينيد و سپس پاها را به داخل خودرو ببريد. صندلي خودرو را طوري تنظيم كنيد كه زانوها بالاتر از لگن قرار بگيرند. فاصله صندلي طوري تنظيم شود كه زاويه آرنج در هنگام گرفتن فرمان كمي بيشتر از 90 درجه باشد. هنگامي كه مجبوريد براي زمان طولاني رانندگي كنيد، بهتر است هر 2 ساعت يك بار توقف كرده و از اتومبيل پياده شويد و چند قدمي راه برويد و حركات كششي انجام دهيد.
7 - براي قرار دادن اشيا در قفسه‌ها بهتر است كه اشياي سبك در قفسه‌هاي پايين و اشياي سنگين در قفسه‌هاي بالايي قرار گيرند تا فشار كمتري بر ناحيه كمر وارد شود. براي گذاشتن اشياي سنگين در قفسه‌هاي بالا يا برداشتن آنها، روي پنجه‌هاي پاهايتان بلند نشويد، بلكه از يك چهارپايه استفاده كنيد.
8 - براي ورزش كردن، ابتدا از حركات كششي سبک شروع نماييد و بدن خود را گرم کنيد. سپس ورزش‌هاي سنگين را انجام دهيد.



روش‌هاي درماني دردهاي ناحيه ستون‌‌فقرات

درمان دردهاي ستون فقرات شامل درمان‌هاي دارويي، فيزيكي و جراحي مي‌شود. 
درمان‌هاي دارويي
درمان‌هاي دارويي شامل داروي اختصاصي بر اساس نوع بيماري و در صورت لزوم تجويز مسكن جهت کاهش درد است. 


هدف اصلي در درمان‌هاي دارويي، درمان علت بيماري است و چنانچه علت بيماري قابل درمان نبوده، يا جزو علل مكانيكي كمردرد باشد، مي توان به طور موقتي داروي مسکن تجويز نمود، ولي انجام درمان هاي فيزيكي مانند فيزيوتراپي حتما ضروري است. 
درمان هاي فيزيکي كمردرد
درمان‌هاي فيزيكي تنوع زيادي دارند و از قديمي‌ترين روش‌هاي درماني كمردرد تا متدهاي جديد درماني در اين گروه جاي مي‌گيرند. 


برخي از روش‌هاي فيزيوتراپي در درمان كمردرد عبارتند از:
حرارت‌درماني: گرم كردن يا سرد كردن عضو دردناك جهت كنترل درد از ديرباز استفاده مي‌شده است. گرمادرماني امروزه به دو صورت سطحي (براي پوست) و عمقي (براي مفاصل يا عضلات) توسط دستگاه‌هاي پيشرفته فيزيوتراپي انجام مي‌شود.

الكتريسيته‌درماني: طول موج و فركانس‌هاي خاصي از جريان برق براي كنترل درد، ترميم زخم، تقويت عضلات و بسياري موارد ديگر به کار مي رود و امروزه دستگاه‌هاي پيشرفته الكتريكي به اين منظور طراحي شده است.

ليزردرماني: استفاده از ليزرهاي كم‌توان نظير ليزر آرگون هليم و ياقوت با هدف كاهش درد، افزايش روند ترميم زخم، كاهش التهاب و بسياري از موارد ديگر موثر بوده و امروزه توسط فيزيوتراپيست‌ها استفاده مي‌شود.

آب‌درماني: شامل يك سري حركات ورزشي در داخل آب مي‌باشد و از آنجايي‌كه در اين وضعيت بيمار درد كمر را كمتر احساس مي‌كند، بسيار مفيد است. البته اين روش بعد از برطرف شدن مرحله ي حاد كمردرد توصيه مي‌شود.

تمرينات ورزشي: يكي از مفيدترين روش‌هاي درماني درد است. ورزش‌درماني بايد توسط پزشك متخصص پس از معاينه بيمار و معين كردن علت درد بيمار تجويز شود. ورزش‌ها تنوع زيادي دارند و بسته به محل و علت درد و وضعيت ستون فقرات نوع خاصي از ورزش توصيه مي شود.

درمان‌هاي ارتوپدي: درمان‌هاي ارتوپدي فني شامل استفاده از يك سري ابزارهاي كمكي است كه توسط كارشناس ارتوپد فني جهت بيمار ساخته مي‌شود، مانند كرست‌هاي ستون فقرات (كرست‌هاي كمر و گردن) كه به طور شايع استفاده مي‌شوند. 
اين وسايل مي‌توانند به طور موقت در كاهش درد و گرفتگي عضلات مفيد باشند، ولي استفاده طولاني‌مدت و مستمر از آنها مضر است و سبب آتروفي (لاغر شدن) عضلات شده و پس از مدتي نتيجه ي معكوس مي‌دهد.
جراحي‌‌، ايستگاه آخر درمان
دردهاي ناحيه ستون فقرات معمولا‌ با درمان هاي دارويي و فيزيكي بهبود مي يابند، ولي به عنوان آخرين راه و آن هم در شرايط خاص مي توان از جراحي استفاده كرد.
امروزه در مورد ديسك كمري فقط در 5 تا 15 درصد موارد جراحي توصيه مي‌شود و آن هم در صورتي است كه درد بيمار با استراحت كاهش نيابد و به دارو جواب ندهد، يا بيماري فرد طوري پيشرفت نمايد كه منجر به فلج اندام، يا كاهش حس، يا احتمال بي اختياري دفع ادرار و مدفوع گردد. در مواردي مثل شكستگي يا چسبندگي مهره‌ها، وجود توده چركي در اطراف ستون فقرات يا وجود تومورهاي نخاع، عمل جراحي توصيه مي‌شود و در غير اين موارد انجام جراحي در ستون فقرات قابل توصيه نمي‌باشد.
براي حفظ سلامتي ستون فقرات بهترين راه، رعايت نكات گفته شده در بالا براي پيشگيري از ابتلا به كمردرد مي‌باشد، ولي در صورت ابتلا به اين دردها سعي كنيد تحت نظر پزشک بهترين راه درماني را كه با شرايط شما سازگار است انتخاب كنيد تا در كمترين فرصت بهبود يابيد و دچار عوارض ناگوار نشويد.

خميدگي غير طبيعي‌ ستون‌ مهره ها

اسكوليوز (scoliosis)


هنگامي که از روبرو به ستون مهره ها نگاه مي کنيم، ستون مهره به طور مستقيم و در امتداد يک خط عمودي صاف ديده مي شود. 
هر گاه اين خط صاف دچار خميدگي گردد، در نگاه از روبرو، ديگر ستون مهره ها به صورت يک خط مستقيم ديده نمي شود و به يک يا هر دو سمت دچار انحنا مي شود که به اين امر "اسکوليوز" يا "انحراف جانبي ستون مهره" مي گوييم. 


در واقع اسكوليوز يا انحناي ستون‌ فقرات،‌ به خميدگي‌ بدون‌ درد ستون‌ مهره‌ها كه‌ گاهي‌ حالت‌ پيشرونده‌ داشته‌ و باعث‌ تغيير شكل‌ قفسه‌ سينه‌ و پشت‌ مي ‌شود، گفته مي شود. 
اين‌ عارضه‌ مي ‌تواند مهره‌هاي‌ قفسه‌ سينه‌اي ‌(مياني‌) يا مهره‌هاي‌ كمري‌ (پاييني‌) ستون‌ فقرات‌ را درگير سازد. 
ايجاد اسکوليوز يک روند تدريجي دارد. اسکوليوز معمولا قبل يا در حين بلوغ مشخص مي شود، يعني زماني که جهش رشدي در فرد ايجاد مي شود. در موارد کمي اسکوليوز در دوره نوزادي تشخيص داده مي شود. 
بروز اسکوليوز در خانم ها(70 درصد) شايع تر از آقايان مي باشد. در اسکوليوز هر چه محل انحنا بالاتر و سن شروع مشکل کمتر باشد، نتيجه ي وخيم تري به دنبال خواهد داشت.
علايم‌ شايع‌ 

اسكوليوز در مراحل‌ اوليه‌ علايم‌ واضحي‌ ندارد و توسط‌ پزشك‌ يا مسؤول‌ بهداشت‌ مدرسه‌، در طي‌ معاينات‌ معمولي‌ كشف‌ مي‌ گردد. 

اما در مراحل پيشرفته تر علائم زير قابل مشاهده است:
* انحناي‌ قابل‌ مشاهده‌ قسمت‌ بالاتنه‌
* ستون‌ فقرات‌ به‌ شكل‌ S يا كمان‌ درمي‌ آيد. 
* شانه‌ ها هم‌ تراز نيستند‌ و مدور مي ‌گردند. 

* فرورفتگي‌ قفسه‌ سينه‌ 
* حركت‌ موجي‌ پشت‌ 
* به‌ جلو كشيده‌ شدن‌ يك‌ طرف‌ لگن‌ 
* درد پشت‌ 
علل‌ 

* در 80 درصد موارد، علل آن ناشناخته‌ است‌ که به آن اسکوليوز ايديوپاتيک مي گويند.

اسكوليوز گاهي‌ در اثر عوامل زير به وجود مي آيد: 
* عدم يکسان بودن اندازه پاها که سبب انحراف لگن به يک سمت و ايجاد اسکوليوز در ستون مهره مي گردد.
* عفونت هاي ستون مهره که سبب تخريب مهره ها مي شوند.
* بدخيمي هاي استخواني يا متاستاز ستون مهره هم از علل تخريب مهره و به تبع آن ايجاد اسکوليوز است.
* بيماري ‌هاي‌ دستگاه‌ عصبي‌ مركزي‌، نظير فلج‌ اطفال‌ يا ديستروفي‌ عضلاني‌ از ديگر علل اين بيماري است.
* نقايص‌ مادرزادي‌ ستون‌ فقرات‌ 
* رشد و تکامل ناقص يا ناصحيح مهره ها؛ مثل تشکيل نيمي از مهره يا تغيير شکل هاي غير طبيعي مهره که در اين موارد اغلب اسکوليوز در نوزادي ايجاد مي شود.
عوارض‌ احتمالي‌ 

تغير شکل ستون فقرات با فيزيک (شکل) نامناسب بدن همراه است و با چرخش مهره ها، قفسه سينه تحت تاثير قرار مي گيرد و اين چرخش مي تواند موجب به خطر افتادن سلامتي قلب و ريه و تنگي نفس شود. 
تشخيص

* بيشتر انحناها در معاينات دوره اي پزشك مدرسه كشف مي شوند و يا اين كه در فصل تابستان و هنگام شنا، والدين به وجود انحناي غيرطبيعي پي مي برند.
* معاينه ستون مهره توسط پزشک براي بررسي انحناي آن، که آيا اسکوليوز کمر وجود دارد يا اسکوليوز قفسه سينه.
* در معاينه، پزشک از شما مي خواهد تا به جلو خم شويد (مثل حالت رکوع ) و وي در اين حالت انحراف ستون مهره شما را بررسي مي کند.
* انجام راديوگرافي ستون مهره براي بررسي دقيق تر وجود يا عدم وجود اسکوليوز. در صورت وجود اسکوليوز، پزشک از روي عکس راديوگرافي مي تواند ميزان مشکل و درجه آن را اندازه گيري کند.
* پزشک همچنين لگن، اندازه پاها، نحوه قرارگيري پاها روي زمين، پوست، قفسه سينه و کمر را معاينه خواهد نمود و بر اساس شرح حال، معاينه و راديوگرافي تشخيص را مطرح خواهد کرد.
درمان‌ 

پزشک متخصص ارتوپد يا طب ورزشي بر اساس سن، ميزان رشد بدني، درجه و نوع اسکوليوز و نوع و علت آن، نحوه درمان را معين مي کند. اگر اسکوليوز به دليل عفونت يا تومور باشد، در درجه اول درمان علت آن لازم است و سپس درمان اسکوليوز، يا مثلا اگر طول‌ دو پا نابرابر باشد، كفش‌ مخصوص‌ براي‌ پاي‌ كوتاه تر ممكن‌ است‌ تجويز شود.

انواع روش هاي درماني عبارتند از:
* تحت نظر گرفتن توسط پزشک
چنانچه شما در حال رشد هستيد (مثل دوران بلوغ) يا درجه اسکوليوز شما کمتر از 20 تا 25 درجه است، پزشک شما را تحت نظر مي گيرد، زيرا اسکوليوز دوران بلوغ مي تواند به مرور اصلاح گردد و اسکوليوزهاي کمتر از 20 تا 25 درجه در صورت عدم پيشرفت و افزايش درجه مي توانند بدون علامت باقي بمانند. در اين موارد پزشک هر 4 تا 6 ماه شما را معاينه مي کند تا مبادا دچار پيشرفت ميزان اسکوليوز شويد.
* استفاده از بريس (Brace)


چنانچه شما اسکوليوزي با ميزان 25 تا 40 درجه داشته باشيد، پزشک مي تواند براي شما بريس را تجويز کند. 
بريس سبب جلوگيري از پيشرفت بيشتر درجه انحراف ستون مهره ها مي گردد و بروز علائم و عوارض را کاهش مي دهد. از آنجا كه‌ در 

بزرگسالان‌ رشد ستون‌ فقرات‌ متوقف‌ شده‌ است‌، استفاده‌ از بريس‌ پشت‌ چندان مؤثر نيست‌. 
بريس بايد 18تا 24 ماه به طور تمام وقت ( 23ساعت در روز) استفاده شود تا اسکوليوز کنترل شود. 
يک سري تمرينات ورزشي که به دقت برنامه ريزي شده است همراه با پوشيدن بريس لازم است. توجه بيمار و خانواده وي در درمان اسکوليوز با بريس بسيار اهميت دارد.

* فيزيوتراپي
انجام ورزش هاي خاص و فيزيوتراپي مي تواند جلوي پيشرفت اسکوليوز را بگيرد، اما آن را کاملا درمان نمي کند. البته اين امر مورد توافق همگان نيست و برخي متخصصين معتقدند فيزيوتراپي و ورزش هاي خاص مي تواند اسکوليوز را درمان کند. در واقع ورزش‌ به‌ منظور تقويت‌ عضلات‌ پشت‌ توصيه‌ مي شود. 

* جراحي 
در مواردي که انحراف جانبي ستون مهره بيش از 40 درجه باشد، اغلب نياز به جراحي وجود دارد. بهبودي پس از عمل بستگي به نوع عمل جراحي، سن بيمار و سلامت عمومي بيمار قبل از عمل جراحي دارد. معمولا دو تا چهار روز پس از عمل، در صورت لزوم بيمار با يک بريس مناسب مي نشيند و راه مي رود و شش تا هشت روز پس از عمل، در صورتي که عمل ساده و يک مرحله اي باشد از بيمارستان مرخص مي شود و دو تا هشت هفته پس از عمل، بيمار به تدريج به فعاليت هاي عادي خود باز 
مي گردد. 
جوش خوردن مهره ها در جوانان حداقل شش ماه و در بزرگسالان حداقل يک سال زمان نياز دارد.

روماتیسم ستون فقرات شبیه کمردرد است




بیش از نیم میلیون نفر در كشور به روماتیسم ستون فقرات مبتلا هستند و این آمار در حال رشد است. این در حالی است كه بسیاری از مردم و حتی پزشكان آن را با كمردرد اشتباه می‌گیرند و بسیاری افراد با تشخیص اشتباه، درمان غلطی را دریافت می‌ كنند.
روماتیسم ستون فقرات از جمله بیماری‌ های اسكلتی محسوب می‌ 


شود كه متاسفانه به علت شباهت علائم آن با كمردرد، معمولا از طرف مبتلایان نادیده گرفته می ‌شود. بسیاری از پزشكان و ارتوپدهای كشور نیز آشنایی كامل با این بیماری ندارند و برای درمان آن به فیزیوتراپی‌ های بلند مدت روی می‌ آورند كه كارآمد نیست. 
با توجه به این كه بسیاری از مردم جهان و از جمله كشور ما به كمردرد دچار هستند و آمار ابتلا در این زمینه به 80 درصد هم می ‌رسد، لذا اشتباه‌ گرفتن روماتیسم ستون فقرات با كمردرد عوارضی را به همراه دارد كه می‌ تواند حتی سال ‌ها بیمار را زمین ‌گیر كند. در حالی كه اگر پس از درد كمر و با توجه به علائم آن، بیمار به متخصص روماتولوژی مراجعه كند از عوارض ابتلا به این بیماری در حال شیوع، در امان خواهد بود.

بیش از نیم میلیون نفر از جمعیت كشور به روماتیسم ستون فقرات مبتلا هستند


سید مجتبی حكیم، فوق تخصص روماتولوژی و عضو انجمن روماتولوژی ایران می‌گوید: 
"طبق آمارهای جهانی حدود 8/0 درصد جمعیت كشور یعنی حدود نیم میلیون نفر در ایران به روماتیسم ستون فقرات مبتلا هستند. 
سن شروع این بیماری 18 تا 20 سالگی است. در این سنین علائم این بیماری شروع می‌ شود و ظهور این علائم در سنین بالای 40 سال بسیار نادر است. مردان 9 برابر زنان به این عارضه مبتلا می ‌شوند. 
شیوع عامل اصلی روماتیسم ستون فقرات (آنتی ‌ژن HLA-B27) در جوامع دنیا 14 درصد است. در كشورهای اروپای شرقی این میزان بیشتر است و در ایران، در استان‌ كهگیلویه و بویراحمد و یاسوج بیشتر دیده می ‌شود. لذا ابتلا به آن در این مناطق بیشتر است. 
علت ابتلا به روماتیسم ستون فقرات هنوز مشخص نیست. اما زمینه ژنتیكی در ایجاد آن تاثیر دارد، طوریكه در 90 درصد افراد مبتلا به آن، گلبول‌های سفید خون حاوی آنتی ‌ژن HLA-B27 است. البته افرادی هم دیده شده اند كه این آنتی ‌ژن را داشته اند، ولی به این عارضه مبتلا نشده‌اند و برعكس افرادی هم این آنتی ‌ژن را نداشته اند و به روماتیسم ستون فقرات مبتلا شده‌اند. 
این بیماری به علت تشابه آن با كمردرد، در ایران و جهان رو به افزایش است. "
روماتیسم ستون فقرات علائم شبیه كمردرد دارد 


فرزانه فتاحی، رئیس انجمن روماتیسم ستون فقرات ایران می‌گوید: 


"روماتیسم ستون فقرات، یك بیماری پیش ‌رونده و دردناك است كه اصولاً ستون فقرات را درگیر می ‌كند، اما می ‌تواند مفاصل و رباط ها را نیز درگیر كند و معمولاً با دیسك كمر اشتباه گرفته می‌ شود. 
شروع تدریجی خشكی و درد پشت 


در طول هفته ‌ها و ماه‌ ها، خشكی‌، سفتی و درد در بامداد كه تدریجا در طی روز با حركت از بین می ‌رود یا كاهش می‌ یابد، ادامه‌ داشتن ناراحتی بیش از 3 ماه، احساس بهتر شدن پس از حركت و ورزش، و احساس بدترشدن بعد از بی تحرکی طولانی از مهم ترین نشانه‌های ابتلا به این عارضه است و بیماران باید با دیدن این علائم حتما به یك متخصص روماتولوژی مراجعه کنند. 
به دلیل این كه كمردرد در بین تمام ملل شایع است و علائم این بیماری نیز مانند كمردرد است، تشخیص آن در زنان، در بهترین كشورهای دنیا 9 سال طول می ‌كشد." 
آگاهی مردم و پزشكان از این بیماری کم است 


خانم عباسی كه حدود 45 سال دارد می ‌گوید: 
"20 سال به خاطر درد این بیماری، شب ها تا صبح گریه می ‌كردم و به نزد انواع پزشكان از جمله اورتوپد و فیزیوتراپ رفتم. داروهایم از آلمان برایم ارسال می ‌شد، اما هر روز بدتر از دیروز می شدم و به جایی رسیدم كه هیچ داروی مسكنی بر دردهایم تاثیر نداشت. جلسات زیاد فیزیوتراپی را انجام دادم و حتی یك بار، 15 روز در بیمارستان بستری شدم. همه می ‌گفتند كه دیسك كمر دارم. MRI هم نمی ‌توانستم انجام دهم و برای این كار پزشكان مجبور شدند مرا بیهوش كنند. از زمانی كه نزد روماتولوژ رفتم و مشاوره ‌های انجمن روماتیسم ستون فقرات را دریافت كردم، خیلی زودی بهبود پیدا كردم و الان خوشحالم كه می‌ توانم راه بروم." 
یك مرد كارمند بازنشسته نظامی كه 56 سال دارد می‌ گوید:

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: